به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام و المسلمین احمد رهدار، در نشست علمی "تاثیرات اجتماعی عرفان اسلامی در تاریخ جهان اسلام" که در سالن اجتماعات موسسه امام رضا(ع) در قم برگزار شد، طی سخنانی به بررسی تاریخ آغاز و گسترش عرفان در طول تاریخ پرداخت و با تفکیک عرفان شیعه و سنی و همچنین عرفان به مثابه علم و رویکرد، اظهارداشت: عرفان به مثابه رویکرد، پیام دین است و در سیره و گفتار ائمه(ع) با قطع نظر از این که کلمه عرفان به کار رفته و یا نرفته باشد، موج می زند؛ در صورتی که عرفان به مثابه یک علم از نظر زمانی متاخر است.
رئیس موسسه فتوح اندیشه ادامه داد: در ساحت شیعی، عرفان به عنوان یک علم از قرن 8 به بعد به وجود آمده و قبل از عرفان به مثابه یک علم وجود نداشته است.
وی یادآور شد: در بهترین شرایط منبع محسوس اهل سنت قرآن و روایات نبوی است؛ در حالی که شیعه علاوه بر اینها، تراث عظیم ائمه(ع) را هم در اختیار دارد که بسیار غنی و جامع می باشد.
حجت الاسلام والمسلمین رهدار با تاکید بر این که نگاه اهل سنت نسبت عرفان و فقه بسیار متفاوت است، به بیان این تفاوت ها پرداخت و گفت: در مذهب شیعه و در طول تاریخ همواره بین عارف و فقه رابطه وجود داشته و دارد و یک فرد، عارف نمی شود مگر از راه فقه مثل حضرت آیت الله بهجت و امام خمینی(ره).
این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: عرفان در تشیع از دل بستر فقه رد شده است و فقه در تاریخ اسلام مسیری رفته که زودتر از قرن 8 نمی توانسته باشد .
وی در همین زمینه مکتب امام صادق (ع) را مورد مثال قرار داد و با اشاره به مکتب فقهی امام رضا(ع)، ادامه داد: امروز آن طور که باید مکتب فقهی امام رضا(ع) مورد مطالعه قرار نگرفته و بیشتر بر مکتب فقهی امام صادق(ع) توجه داریم؛ در صورتی که امام رضا(ع) از معدود امامانی است که در طول بیست سال امامت، فرصت خوبی برای تربیت شاگردان داشته است، لذا مکتب امام رضا(ع) باید به صورت ویژه مورد مطالعه و تحقیق قرار گیرد.
حجت الاسلام و المسلمین رهدار در بخش دیگری از سخنان خود با تاکید بر تفاوت اساسی عرفان شیعی قبل و بعد از دوران صفویه، خاطرنشان ساخت: شیعه در طول تاریخ بسیار مورد ظلم قرار گرفته و به همین دلیل در شرایط خفقان در مواردی به تقیه روی آورده و از آنجا که تشخیص شیعه بودن در عرفا بسیار کمتر از فقها می باشد لذا در چنین مواقعی بیشتر به تصوف روی آورده اند .
رئیس موسسه فتوح اندیشه با بیان دیگر تفاوت های عرفان و فقه، خاطرنشان ساخت: اعتماد سازی اجتماعی برای فقه توسط عرفان صورت می گیرد ؛ فقه درحوزه ممیزات مذهبی و عرفان در حوزه اشتراکات مذهبی است.
این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به این که عرفان برنامه نمی دهد، بلکه جهت و بستر را فراهم و مهیا می نماید، گفت: ارائه برنامه توسط فقه صورت می گیرد؛ به طوری که می بینیم در جنبش های اجتماعی، رهبری با فقیه است و نه با عارف.
براساس اعلام موسسه امام رضا(ع)، وی با اشاره به همبستگی کامل فقه و عرفان، تصریح کرد : بین فقیه و عارف رابطه تنگاتنگی در مذهب شیعه و جود دارد، چیزی که در اهل تسنن وجود ندارد؛ به طوری که اگر عارف نبود، فقیه به رهبری نمی رسید.
